Niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen
Er is systematisch gezocht in de literatuur naar het effect van alle soorten niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandelingen van uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase. Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen bij kinderen in de palliatieve fase. De overwegingen en aanbevelingen voor behandeling van uitvalsverschijnselen zoals hinderlijk dubbelzien, onvolledig sluiten van de ogen, visuele hallucinaties, gehoorproblemen, slikklachten, problemen met praten, krachtverlies en urineretentie zijn geformuleerd op grond van ervaringen van experts.
Aanbevelingen
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Heb aandacht voor de benadering van het kind.
Overweeg
(zwakke aanbeveling
Overweeg een ooglapje, oogpleister of het afplakken van een brillenglas.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op hinderlijk dubbelzien en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Heb aandacht voor de benadering van het kind. Overweeg een ooglapje, oogpleister of het afplakken van een brillenglas.
Aanbevelingen
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Druppel overdag met methylcellulose oogdruppels.
Gebruik voor tijdens het slapen, oculentum simplexzalf en een horlogeglaspleister.
Overweeg
(zwakke aanbeveling)
Overweeg bij roodheid van het oog frequenter druppelen en/of zalven, beiden met of zonder antibiotica.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op onvolledig sluiten van de ogen en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Bij onvolledig sluiten van de ogen ter voorkoming van pijnlijke schade aan de cornea, druppel overdag met methylcellulose oogdruppels. Gebruik voor tijdens slapen, oculentum simplexzalf en een horlogeglaspleister.
Overweeg bij roodheid van het oog frequenter druppelen en/of zalven, beiden met of zonder antibiotica.
Aanbevelingen
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Adviseer kinderen om hun ogen even sluiten en dan weer openen.
Zorg voor goede verlichting van de ruimte, dit kan de kans op het ontstaan van visuele hallucinaties verminderen.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op visuele hallucinaties en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Maak kenbaar dat je aanwezig bent door het kind aan te raken of aan te kijken.
Praat rustig en duidelijk.
Vermijd te veel omgevingsgeluiden.
Maak gebruik van visuele ondersteuning door middel van tekst, afbeeldingen of gebaren.
Overweeg
(zwakke aanbeveling)
Overweeg afhankelijk van de conditie van het kind een gehoorapparaat of solo-apparatuur
Overweeg verwijzing naar een expertise centrum op het gebied van gehoorproblematiek, voor het verkrijgen van praktische adviezen over omgaan met de gehoorproblemen.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op gehoorproblemen en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Maak kenbaar dat je aanwezig bent door het kind aan te raken of aan te kijken. Praat rustig en duidelijk. Vermijd te veel omgevingsgeluiden. Maak gebruik van visuele ondersteuning door middel van tekst, afbeeldingen of gebaren.
Overweeg afhankelijk van de conditie van het kind een gehoorapparaat of solo-apparatuur. Overweeg verwijzing naar een expertisecentrum op het gebied van gehoorproblematiek, voor het verkrijgen van praktische adviezen over omgaan met de gehoorproblemen.
Aanbevelingen
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Zorg voor optimale voeding qua consistentie; overweeg indikken van dranken.
Bied het drinken aan met een rietje of uit een aangepaste drinkbeker.
Zorg voor pauzes tussen de slokken om verslikken te voorkomen.
Waarborg toediening van medicatie en pas de toedieningsvorm zo nodig aan.
Overweeg
(zwakke aanbeveling)
Overweeg het betrekken van een logopedist of ergotherapeut voor slik- en houdingsadviezen.
Overweeg ter voorkoming van aspiratie of voor voldoende intake, een sonde.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op slikklachten en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Zorg voor optimale voeding qua consistentie; overweeg indikken van dranken. Bied het drinken aan met een rietje of uit een aangepaste drinkbeker. Zorg voor pauzes tussen de slokken om verslikken te voorkomen. Waarborg de mogelijkheid tot het innemen van medicijnen; overweeg een andere toedieningsweg (sonde) of toedieningsvorm (suspensie, rectaal).
Overweeg het betrekken van een logopedist of ergotherapeut voor slik- en houdingsadviezen zoals rechtop zitten tijdens voedingsmomenten, positie van het hoofd, voldoende aandacht, grootte van een slok of hap, mogelijke eet/drink hulpmiddelen en zit/ligvoorzieningen. Overweeg een sonde ter voorkoming van aspiratie of voor voldoende intake.
Aanbevelingen
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Wees alert op veranderingen in communicatiemogelijkheden
Maak optimaal en tijdig gebruik van ondersteuning in communicatie.
Overweeg
(zwakke aanbeveling)
Overweeg begeleiding van een logopedist eventueel samen met een ergotherapeut voor advies over ondersteunende communicatie middelen passend bij de mogelijkheden van het kind.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op problemen met praten en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Zorg dat het kind de beschikking heeft over passende communicatiemiddelen en vormen om zich te uiten in alle situaties. Zorg ervoor dat het gebruik van ondersteunde communicatiemiddelen tijdig wordt ingezet zodat het kind hier bekend en vaardig mee is voordat er sprake is van verdere achteruitgang in het functioneren en er verder verlies van functies is. Hierbij moet gedacht worden aan ondersteunende communicatiemiddelen zoals gebaren, pictogrammen, spraakcomputers. Breidt de taalschat van pictogrammen uit naar een zo breed mogelijk scala en/of biedt diverse communicatie ondersteunende materialen aan. Overweeg hierbij begeleiding van een logopedist.
Aanbevelingen
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Wees bij urineretentie alert op een dwarslaesie of andere neurologische symptomen.
Overweeg
(zwakke aanbeveling)
Overweeg het plaatsen van een verblijfskatheter of intermitterend katheteriseren.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op krachtverlies en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Overweeg begeleiding door een (kinder)fysiotherapeut of ergotherapeut bij bewegingsgerichte interventie ter verbetering of tegen verzwakking van kracht. Als gevolg van schade aan het ruggenmerg kan een dwarslaesie optreden; betrek dan altijd een neuroloog en/of revalidatiearts (zie: ziekenhuisprotocol dwarslaesie(8)).
Aanbevelingen
Belangrijk: Zie algemene aanbevelingen voor aanbevelingen die van belang zijn in elk palliatief traject en in elk stadium van de ziekte van het kind.
Doen
(sterke aanbeveling)
Wees bij urineretentie alert op een dwarslaesie of andere neurologische symptomen.
Overweeg
(zwakke aanbeveling
Overweeg het plaatsen van een verblijfskatheter of intermitterend katheteriseren.
Wat is de meest effectieve niet-medicamenteuze behandeling (o.a. saneren van medicatie) voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Niet-medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Wat is de meest effectieve medicamenteuze behandeling voor uitvalsverschijnselen bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase?
P
Kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
I
Medicamenteuze behandeling van uitvalsverschijnselen.
C
Geen behandeling/placebo.
O
Effect op uitvalsverschijnselen en kwaliteit van leven.
Er zijn geen gerandomiseerde studies gevonden over het effect van niet-medicamenteuze en medicamenteuze behandeling op urineretentie en kwaliteit van leven bij kinderen tussen 0 en 18 jaar in de palliatieve fase.
Wees bij urineretentie alert op een dwarslaesie of andere neurologische symptomen. Urineretentie kan zorgen voor onrust en toename van spasticiteit. Een bladderscan of eenmalige katheterisatie kan helpen om urineretentie te detecteren. Overweeg het plaatsen van een verblijfskatheter of intermitterend katheteriseren.
