Werkhervatting en –behoud van patiënten met gevorderde kanker

Introductie

Medische verbeteringen stellen patiënten met gevorderde (ongeneeslijke, vaak gemetastaseerde) kanker in staat om langer door te leven. Bijna de helft van deze patiënten is jonger dan 65 jaar en ondanks hun ziekte wil (of moet) een deel van hen blijven werken. Naast een financiële prikkel om aan het werk te blijven, helpt werk sommigen ook om zich normaal of nuttig te voelen. Op dit moment is weinig bekend over de ervaringen van patiënten met gevorderde kanker ten aanzien van werkhervatting en -behoud, en wat zij nodig hebben om hun werk beter uit te kunnen voeren.

Methodiek

Er zijn individuele, semigestructureerde interviews gehouden met vijftien patiënten met gevorderde kanker (87% vrouw, gemiddelde leeftijd: 52 jaar), die benaderd zijn via artsen van het Rijnstate ziekenhuis, Amsterdam UMC, patiëntenorganisatie NFK en relevante websites, zoals Palliaweb. Interviews werden gecodeerd uitgeschreven en thematisch geanalyseerd in ATLAS.ti9.

Resultaten

Er werden vier thema’s uit de interviews gedestilleerd:

1. Door te werken kunnen sommige mensen met ongeneeslijke kanker de patiëntenrol even achter zich laten. Door weer werknemer te zijn in plaats van patiënt, voelen zij zich normaal, waardevol en nuttig voor de werkgever en de maatschappij. 
2. Hoewel er veel begrip is vanuit de werkgever en collega’s voor de diagnose en het ziekteverlof, lijken patiënten die terug willen keren naar werk niet te voldoen aan de verwachtingen van hun omgeving. Werken en ongeneeslijk ziek zijn worden gezien als tegenstrijdig. 
3. Begrip en steun van leidinggevenden en collega’s is belangrijk tijdens de re-integratie, maar voor velen is de omgang met een collega met ongeneeslijke kanker confronterend of eng. Dit resulteert bijvoorbeeld in té voorzichtig gedrag, of in situaties waarin patiënten steeds het initiatief moeten nemen rond communicatie. 
4. Patiënten benadrukken het belang van een proactieve houding om een weg te vinden in wet- en regelgeving, zowel van henzelf als van de werkgever.

Conclusie/aanbevelingen

Betaald werk kan bijdragen aan de kwaliteit van leven van patiënten met gevorderde kanker. De bevindingen van deze studie kunnen onjuiste vooroordelen over het werkvermogen en de werkintentie van patiënten met gevorderde kanker corrigeren. Bestaande interventies voor werkgevers te ondersteunen in de re-integratie van patiënten met kanker te ondersteunen, moeten worden onderzocht voor en vertaald naar patiënten met gevorderde kanker.

Relevantie voor praktijk

• Patiënten met gevorderde kanker kunnen, en willen in sommige gevallen blijven werken.
• Er mag meer aandacht komen vanuit werkgevers en (zorg)professionals voor het tijdig en open afstemmen van de wensen van patiënten met gevorderde kanker aangaande werkhervatting- en behoud. 
• Bestaande interventies voor werkgevers te ondersteunen in de re-integratie van patiënten met kanker te ondersteunen, moeten worden onderzocht voor en vertaald naar patiënten met gevorderde kanker.

Naar de publicatie

Beerda, D.C.E., et al (2022) Experiences and perspectives of patients with advanced cancer regarding work resumption and work retention: a qualitative interview study Supportive Care in Cancer 30; 9713–9721