Condole: digitale steun bij rouw voor nabestaanden én zorgverleners

Condole is sinds 2021 actief als digitaal rouwplatform en biedt nabestaanden ondersteuning bij verlies. Met de introductie van een extra module voor zorgprofessionals wil de maker, Yvette den Hartog, niet alleen rouw bespreekbaar maken in de zorg, maar zorgverleners ook concrete handvatten geven voor zichzelf én voor de nabestaanden die zij begeleiden. ‘Er wordt te weinig tijd genomen om stil te staan bij de emotionele kant van palliatieve zorg’, zegt ze.

Je hebt geen achtergrond als zorgverlener. Wat heeft je ertoe gebracht om deze app te maken?

‘Toen ik vijftien was, overleed mijn moeder plotseling tijdens de kerstvakantie. Ze was gezond, maar kreeg ineens een hersenbloeding. Alles veranderde: mijn eerste verjaardag zonder haar, mijn eindexamen, de feestdagen. Ik miste haar erg. Gelukkig waren er mensen om me heen die steun boden. De herinneringen en erkenning van hen, maakten het gemis lichter en gaven me het gevoel dat ik er niet alleen voor stond. Het verlies van mijn moeder en mijn ervaring, bracht me ertoe om jongeren in soortgelijke situaties te helpen. Ik deed onderzoek onder rouwende jongeren en lanceerde in 2012 mijn boek Carpe Diem… Juist nu!, een boek voor jongeren die een ouder verliezen of zich moeten voorbereiden op het naderende verlies van een ouder.'

'Vanaf 2017 werk ik in de uitvaartbranche en zie ik dagelijks wat verdriet met mensen doet. In gesprekken met nabestaanden en professionals groeide mijn overtuiging dat rouw veel meer bespreekbaar en toegankelijk zou moeten zijn. En dat rouw geen tijd kent en op onverwachte momenten voelbaar aanwezig kan zijn. Vanuit die gedachte ontstond de wens om nabestaanden altijd en overal steun te kunnen bieden. En dat resulteerde in de ontwikkeling van Condole, een app die nabestaanden én hun omgeving laagdrempelige steun en praktische tips geeft, op de momenten dat verdriet hen overvalt.’

Wat biedt de app Condole?

‘Condole is een gratis app die mensen helpt bij verlies. Je vindt er informatie over rouw en hoe je ermee om kunt gaan, afgestemd op jouw situatie. Via de app kun je ook in contact komen met ervaren vrijwilligers, en je vindt er informatie over rouwbegeleiders, stichtingen en bijeenkomsten met lotgenoten. De app is niet alleen bedoeld voor nabestaanden, maar ook voor mensen in hun omgeving die vaak niet goed weten wat ze moeten zeggen of doen om steun te bieden. Er is een online herdenkingspagina waar nabestaanden veilig herinneringen kunnen delen en elkaar op verschillende manieren kunnen ondersteunen.’ 

‘De app is geen vervanging van professionele hulp, maar een laagdrempelig hulpmiddel bij rouw. Ik wil met Condole een betrouwbare plek bieden dat altijd en overal toegankelijk is, op de momenten dat verdriet je overvalt.’

In september 2025 lanceerde je een extra module voor zorgverleners. Waarom deze uitbreiding?

‘Het doel van de module is zorgverleners ondersteunen en hun werkdruk verlichten. In de huisartsenpraktijk, palliatieve zorg en ggz worden professionals dagelijks geconfronteerd met verlies. Als een patiënt overlijdt, raakt dat niet alleen de nabestaanden, maar ook de zorgverlener. Zij zijn tenslotte niet van steen. Hoewel zorgverleners nabestaanden intensief begeleiden, is er nauwelijks aandacht voor hun eigen emotionele belasting. Hoe ga je om met iemand die net gehoord heeft dat een familielid is overleden? Hoe reageer je wanneer een patiënt of huisgenoot overlijdt? Ik heb de indruk dat zorgverleners zichzelf vaak wegcijferen. Ook in opleidingen is er nauwelijks aandacht voor omgaan met verlies en rouw.’

‘De extra module geeft praktische tips voor laagdrempelige gesprekken met collega’s na een overlijden en benadrukt hoe belangrijk erkenning is: dat emoties er mogen zijn, dat zorgverleners zich gezien en gehoord voelen, en dat je als team voor elkaar zorgt. Ook staan in de module handvatten over hoe je omgaat met heftigere reacties van nabestaanden, zoals boosheid en agressief gedrag. Daarnaast is Condole voor zorgverleners ook waardevol richting families: zij kunnen nabestaanden wijzen op de app, omdat die voor iedereen gratis toegankelijk is. Verder biedt de module een agenda met bijeenkomsten over rouw en zingeving, scholingen en toont het relevante literatuur.’

‘De app is voor de zorgverlener ook een handig instrument om rouw bespreekbaar te maken met cliënten, tips te geven en door te verwijzen naar verdere ondersteuning.’

Hoe verzamel je alle relevante informatie voor je app? Hoe bepaal je wat wel en wat niet geplaatst wordt?

‘Met de module heb ik niet de pretentie dat het compleet is. Net als voor het deel voor nabestaanden gaat het om algemene basisinformatie. Voor onderwijs heb ik contact met opleidingsinstituten. Bij de selectie van literatuur en wetenschappelijke publicaties krijg ik steun van onderzoekers, zij voorzien me van relevante publicaties en samenvattingen.'

In welke mate is Condole bekend onder zorgverleners?

'Wat ik zie gebeuren, en wat ik als waardevol ervaar, is dat Condole zijn plek vindt binnen de zorg en de samenleving. Dat huisartsen de app kennen en mij benaderen. Dat Condole genoemd wordt in het vakblad Huisarts & Wetenschap, en verschijnt in boeken over rouw en verlies, zoals Rouw bij kinderen en jongeren van klinisch psycholoog Mariken Spuij, en in het praktische boekje Levenseindeindezorg en de digitale nalatenschap van Rob Bruntink en Mariska Overman. Allemaal zorggerelateerde publicaties waarin Condole zonder mijn medeweten werd opgenomen, dat ervaar ik toch als een stille erkenning. En inmiddels is er een landelijk netwerk van rouwspecialisten dat via Condole lokale ondersteuning bij rouw en verlies biedt. Nabestaanden kunnen op basis van hun postcode een rouwspecialist in hun regio vinden. Dat netwerk is inmiddels dekkend voor heel Nederland.' 

De app is gratis en heeft geen advertenties. Hoe zie je de toekomst van de app?

‘Ik vind het belangrijk dat steun bij rouw voor iedereen toegankelijk is, en daarom bied ik Condole kosteloos aan. De app groeit, en daarmee ook mijn inzet om steeds meer mensen te bereiken. Het is hard werken, maar het geeft me veel voldoening.'

'Om verder te ontwikkelen, zoek ik nu wel naar samenwerking met een partij die dezelfde visie deelt en begrijpt waar mijn motivatie vandaan komt. Zo wil ik volgende stappen zetten en rouwzorg in Nederland verder helpen verbeteren. Hoe die toekomst er uitziet, dat weet ik nog niet, maar het geeft me energie om nabestaanden en rouwprofessionals te kunnen helpen. Mijn droom is dat Condole een vertrouwd hulpmiddel wordt voor iedereen die met verlies te maken krijgt.’

Pallium was het eerste vakblad over palliatieve zorg. In januari 2023 kwam het laatste fysieke exemplaar van dit tijdschrift uit. In overleg met de Palliaweb-redactie is besloten het Pallium-interview maandelijks door te zetten op Palliaweb. Dit interview is hier een onderdeel van. Bekijk alle Pallium-interviews.