Richtlijn Hypercalciëmie in de palliatieve fase gepubliceerd

De herziene richtlijn hypercalciëmie in de palliatieve fase is gepubliceerd. De richtlijn is relevant voor zorgverleners die te maken krijgen met patiënten in de palliatieve fase en met name voor internist-oncologen, internist-hematologen, klinisch geriaters, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. 

Deze herziene richtlijn is tot stand gekomen op basis van input van zorgprofessionals, patiënten en naasten, gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten uit onderzoek. De richtlijn is ook ontwikkeld conform de wetenschappelijke methodologie. Hierdoor sluit de richtlijn beter aan en biedt het een antwoord op knelpunten in de praktijk. Stichting PZNL is als procesbegeleider van de richtlijnen palliatieve zorg betrokken.  

Belangrijke aandachtspunten in de richtlijn voor hypercalciëmie  

In de herziene richtlijn hypercalciëmie  wordt ingegaan op de volgende aspecten: preventie van hypercalciëmie, signalering en diagnostiek, voorlichting, behandeling van de oorzaak, behandeling van maligne hypercalciëmie en behandeling van hypercalciëmie thuis, in een hospice of in een verpleeghuis.   

De belangrijkste aanbevelingen zijn:   

• Denk bij klachten van algehele malaise, vermoeidheid, misselijkheid, braken, anorexie, obstipatie, polyurie en polydipsie, spierzwakte en verwardheid aan de mogelijkheid van hypercalciëmie, vooral bij een patiënt met multipel myeloom of botmetastasen. 
• Bij een geïoniseerd calciumconcentratie hoger dan 1,5 mmol/l (overeenkomend met een gecorrigeerd calciumgehalte van ongeveer 3,0 mmol/l) of bij onvoldoende effect van hydratie op de hoogte van calciumconcentratie of bij aanhoudende klachten als gevolg van hypercalciëmie: 
  • zoledroninezuur i.v. is eerste keus 
  • bij contra-indicaties voor zoledroninezuur of bij refractaire maligne hypercalciëmie na behandeling met bisfosfonaten: denosumab s.c. 
  • bij levensbedreigende hypercalciëmie: calcitonine s.c. of i.v. in combinatie met  zoledroninezuur 
• Behandel hypercalciëmie thuis, in een hospice of verpleeghuis alleen als voldaan is aan de volgende voorwaarden: 
  • wens van de patiënt voor behandeling thuis 
  • deskundigheid t.a.v. het voorschrijven en uitvoeren van behandeling van hypercalciëmie (inclusief het inbrengen van een infuus of omgaan met een centrale veneuze katheter) 
  • beschikbaarheid van een zorgverlener voor monitoring tijdens de infusie 
  • geen risico op overvulling of andere complicaties. 

Belangrijkste wijzigingen   

De richtlijn is op een aantal punten vernieuwd ten opzichte van de oude richtlijn: 

• De richtlijn is evidence-based. 
• Preventie en behandeling van hypercalciëmie worden duidelijker uit elkaar gehouden. 
• Het wordt niet meer aanbevolen om corticosteroïden voor te schrijven bij maligne hypercalciëmie. 
• Zoledroninezuur is het middel van eerste keus bij de behandeling van hypercalciëmie. Bij contra-indicaties voor zoledroninezuur (bijvoorbeeld ernstige nierfunctiestoornis) of bij refractaire maligne hypercalciëmie na behandeling met bisfosfonaten: geef denosumab 120 mg s.c.. 
• Er is meer aandacht voor de behandeling van hypercalciëmie thuis, in hospice of in verpleeghuis. 
• Een module over voorlichting is toegevoegd. 

Richtlijnen  

Wat is voor patiënten in de palliatieve fase belangrijk? Wat maakt kwaliteit van leven? Dit zijn belangrijke vragen om tijdig met de patiënt te bespreken. Daarnaast informeert de patiënt over de verschillende keuzemogelijkheden, consequenties, onzekerheden en verantwoordelijkheid. Want, je wil de best mogelijke zorg leveren. Richtlijnen kunnen hierbij helpen.  

Meer informatie  

De nieuwe richtlijn staat op Pallialine. In de app PalliArts, die gratis te downloaden is voor Android en iOS, is een samenvatting van de richtlijn te vinden, net als in de webshop van PZNL. De beslisboom 'Hypercalciëmie' volgt in de zomer 2024 en vind je dan op Palliaguide. Patiëntinformatie over dit onderwerp is te vinden op Overpalliatievezorg.