Seksualiteit en verbondenheid bij gevorderde kanker

Introductie

Kanker en de behandeling van kanker kan de seksuele gezondheid van patiënten beïnvloeden. Echter, het is onduidelijk hoe seksuele gezondheid met gevoelens van verbondenheid samenhangt bij patiënten met gevorderde kanker en hun partners. Doel van deze studie was om inzicht te krijgen in de seksuele gezondheid van patiënten met gevorderde kanker en hun partners en diens samenhang met gevoelens van verbondenheid.

Methodiek

Er is gebruik gemaakt van de baseline vragenlijst van de eQuiPe studie, een multicenter observationele studie naar de ervaren kwaliteit van zorg en leven van mensen met gevorderde kanker en hun naasten. Deze vragenlijst bevatte ook vragen over seksuele gezondheid (EORTC items) en verbondenheid (FACT-G item). Naast beschrijvende statistiek is er gebruik gemaakt van een Multivariate lineaire regressie analyse voor het bekijken van de samenhang tussen seksuele gezondheid en verbondenheid.

Resultaten

In totaal zijn er 566 patiënt-partner koppels beschreven. De meeste patiënten en partners waren geïnteresseerd in seks. Meer dan de helft van de patiënten en partners waren niet seksueel actief. Daarnaast was 25% van de patiënten en 29% van de partners niet tevreden over hun seksleven en een derde van de patiënten en partners ervoeren een onvervulde zorgbehoeften met betrekking tot seksuele gezondheid. Minder dan 10% van alle patiënten en partners hadden hiervoor contact gehad met een seksuoloog of psycholoog. 

De meeste patiënten en partners voelden zich nauw verbonden met elkaar, waarbij patiënten hogere scores voor verbondenheid rapporteerden dan hun partners. Tevredenheid over het seksleven van beide partners hing positief samen met eigen gevoelens van verbondenheid in hun relatie en deze samenhang was sterker in partners dan in patiënten. Tevredenheid over het seksleven van de ander hing ook samen met eigen gevoelens van verbondenheid, ongeacht rol (patiënt of partner zijn) of geslacht.

Conclusie/aanbevelingen

Patiënten met gevorderde kanker en hun partners ervaren problemen op gebied van seksualiteit, maar zoeken zelden gespecialiseerde hulp. Verbondenheid is positief geassocieerd met seksuele tevredenheid voor zowel patiënten als partners, terwijl seksuele activiteit negatief is geassocieerd met verbondenheid. Seksualiteit en problemen hieromtrent verdienen meer aandacht in de zorg voor  mensen met gevorderde kanker en hun partner. 

Relevantie voor praktijk

• Seksualiteit is een belangrijk thema om te bespreken met patiënten met gevorderde kanker en hun partner. 
• Naast seksuele activiteit is het belangrijk om alternatieve manieren te bespreken om verbondenheid in de relatie te ervaren en de relatie te koesteren.   
• Vooral mannelijke partners verdienen aandacht van zorgverleners omdat zij vaker seksuele problemen ervaren en hiervoor vaak geen specialistische hulp zoeken.

Naar de publicatie

van Roij, J., Raijmakers, N., Johnsen, A.T., Hansen, M.B., Thijs-Visser, M., Van De Poll-Franse, L. (2022) Sexual health and closeness in couples coping with advanced cancer: Results of a multicenter observational study (eQuiPe) (niet openbaar). Palliat Med. Epub ahead of print.