Hoe werkt een Zelfevaluatie in de praktijk? Bravis laat zien: zo maak je palliatieve zorg structureel onderdeel van je organisatie 

De Zelfevaluatie Palliatieve Zorg voor zorgorganisaties geeft de organisatie een kijkje in de eigen keuken en maakt verbeterpunten inzichtelijk. Voor dit artikel spraken we met twee zorgverleners uit het Bravis ziekenhuis (Roosendaal- Bergen op Zoom): Angelique de Wit – van Bergen, Zorgmanager Oncologie en kartrekker op het gebied van palliatieve zorg en Bregina Maranus, adviseur Zorginnovatie vanuit het Team Kwaliteit en Veiligheid en kartrekker op het gebied van proactieve zorgplanning.  

Bregina Maranus		Angelique de Wit-van Bergen

 

Binnen Bravis valt palliatieve zorg onder één van de vijf ambities. Het ziekenhuis is gestart met de Zelfevaluatie om een goed beeld te krijgen van de huidige palliatieve zorg. Ze wilden hiermee een nulmeting uitvoeren: waar staan we nu, wat gaat er goed, waar lopen we tegenaan en hoe op basis daarvan verder te verbeteren volgens het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland. 

Zelfevaluatie als startpunt voor Palliatieve Zorg 

In de afgelopen vijf jaar kwamen binnen Bravis steeds vaker fundamentele vragen op tafel, zoals: waarom wordt deze patiënt nog opgenomen op de intensive care of waarom komt iemand opnieuw of juist nu pas op de spoedeisende hulp? Bregina: 'Zulke vraagstukken, samen met ontwikkelingen rondom het transmuraal palliatief zorgpad vanuit het Netwerk Palliatieve Zorg (NPZ) Roosendaal-Bergen op Zoom-Tholen, maakten de keuze voor de Zelfevaluatie een logische volgende stap.' 

Bravis is een van de leden van het netwerk en staat aan het begin van het proces om palliatieve zorg structureel in te bedden in een transmuraal zorgpad. Als startpunt bracht de Zelfevaluatie goed in kaart hoe het ziekenhuis ervoor staat op het gebied van palliatieve zorg vanuit alle dimensies.  

Stap voor stap naar proactieve zorgplanning 

Eén van de projecten waar Bregina samen met haar collega aan werkt, is het uitrollen van proactieve zorgplanning. 'We startten op de polikliniek en inmiddels voerden we in anderhalf jaar tijd 130 gesprekken, verspreid over vijf verschillende specialismen.  

We pakken het stap voor stap aan: per vakgroep, en binnen die vakgroep richten we ons specifiek op bepaalde patiëntgroepen. Op die manier groeit het bewustzijn over het belang van proactieve zorg en zorgen we dat het echt onderdeel wordt van de zorgpaden binnen het ziekenhuis.' 

Palliatieve zorg en proactieve zorgplanning waren voorheen twee aparte trajecten binnen Bravis. Bregina: 'Inmiddels hebben we deze samengebracht, toen het transmuraal palliatief zorgpad in de regio werd gelanceerd. In het najaar van 2025 starten we in de kliniek met het vergroten van de bewustwording rond proactieve zorg. Dit doen we samen met de aandachtsvelders palliatieve zorg.' 

Van verwachting naar bevestiging: 'Het leverde vooral bewustwording en verdieping op' 

Vooraf waren de verwachtingen rondom de Zelfevaluatie bij Bravis bescheiden. 'We dachten niet veel nieuws te horen,' vertelt Angelique, 'maar het gaf ons wel bevestiging én meer detail op belangrijke punten.' 

Een belangrijk doel was het vergroten van de bekendheid met het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland binnen de drie pilotafdelingen: oncologie, kliniek chirurgie en de longafdeling. 'Door actief met de Zelfevaluatie aan de slag te gaan, ontstond er bewustwording. Wat we ophaalden was niet per se nieuw, maar door de gestructureerde aanpak kregen we meer inzicht,' aldus Angelique. 

Bregina vult aan dat de Zelfevaluatie ook voor de groep aandachtsvelders palliatieve zorg van grote waarde was. 'Zij gingen concreet aan de slag met de essenties uit het kwaliteitskader, waardoor het onderwerp echt ging leven. Angelique kreeg daarbij een zichtbare, inhoudelijke rol.' 

De uitkomsten sloten bovendien goed aan op een eerder opgesteld meerjarenplan voor proactieve zorgplanning en palliatieve zorg. Bregina: 'De Zelfevaluatie bevestigde zo’n 90 procent van de inhoud van dat meerjarenplan. Daarmee werd het niet alleen ons verhaal, maar een onderbouwde conclusie vanuit de organisatie zelf.' 

Wat is het grootste voordeel van de Zelfevaluatie voor de organisatie?   

De Zelfevaluatie bleek een positieve impact te hebben op de organisatie. Binnen Bravis bood het de kans om in gesprek te gaan met een brede groep betrokkenen, van specialisten en zorgverleners tot patiënten. 

Bregina: 'De Zelfevaluatie biedt een mooie kapstok die alle dimensies van palliatieve zorg in beeld brengt. Het bevestigt wat we al wisten en maakt dit zichtbaar voor de hele organisatie. 

Op basis van de Zelfevaluatie is een samenvatting gemaakt waarin per essentie direct duidelijk wordt waar onze successen liggen en waar knelpunten liggen. Deze beknopte resultaten geven een beeld van waar we nu staan en vormen een basis voor de verdere uitwerking van ons meerjarenplan.' 

Tips voor andere zorgorganisaties: ‘Zorg voor draagvlak’ 

Wat kunnen andere zorgorganisaties leren van het traject bij Bravis? Angelique benadrukt het belang van een goede voorbereiding: 'Bedenk vooraf wat je precies wilt bereiken met de Zelfevaluatie. Stel een werkgroep samen met mensen uit verschillende lagen van de organisatie, en zorg dat het bestuur betrokken is. Zonder draagvlak op bestuurlijk niveau kun je lastig vervolg geven aan de uitkomsten. En vergeet niet: een goed communicatieplan maakt echt het verschil.' 

Ook Bregina ziet het belang van bestuurlijke steun, maar benadrukt dat de Zelfevaluatie óók kan helpen om die juist te creëren: 'Als het draagvlak er nog niet is, kan de Zelfevaluatie een krachtig middel zijn om het gesprek te starten met verantwoordelijken. Zorg daarnaast voor een duidelijke doorlooptijd, bijvoorbeeld drie maanden, zodat het traject overzichtelijk blijft.'