Hangen voedingsproblemen, voedingszorg en voedingszorgbehoeften samen met kwaliteit van leven bij patiënten met gevorderde kanker? Resultaten van de observationele eQuiPe studie.

Patiënten met gevorderde kanker hebben vaak voedingsproblemen of problemen in het maagdarmkanaal door de ziekte of de behandeling. De meest voorkomende zijn verlies van eetlust (53%), droge mond (40%), obstipatie (34%) en misselijkheid (31%). Dit onderzoek kijkt naar hoe problemen in het maagdarmkanaal, ontvangen voedingszorg en behoefte aan voedingszorg samenhangen met de kwaliteit van leven bij patiënten met gevorderde kanker.

Methodiek

Er is gebruik gemaakt van de baseline (eerste) vragenlijst van de prospectieve eQuiPe cohortstudie naar ervaren kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven bij patiënten met gevorderde kanker. 

In deze eerste vragenlijsten hebben patiënten aangegeven wat hun kwaliteit van leven is, en welke klachten (slechte eetlust, obstipatie, diarree en misselijkheid/braken) zij ervaren, met behulp van de internationale, veelgebruikte vragenlijst European Organization for the Research and Treatment of Cancer Quality of Life Questionnaire (EORTC QLQ)-C30. Daarnaast hebben patiënten aangegeven of zij voedingszorg hebben ontvangen (ja/nee) en of zij behoeften aan voedingszorg hadden (ja/een beetje/nee). De klachten (slechte eetlust, obstipatie, diarree en misselijkheid/braken) werden beoordeeld als klinisch relevant op basis van de Giesinger cut off waarden voor klinische relevantie. 

Voor de analyse van de samenhang tussen de genoemde klachten, ontvangen voedingszorg, behoeften aan voedinsgszorg en kwaliteit van leven zijn zowel univariabele als multivariabele lineaire regressieanalyses gebruikt, waarin rekening is gehouden met leeftijd, geslacht en ontvangen behandeling.

Resultaten

De helft van de 1080 patiënten met gevorderde kanker had klinisch relevante klachten, zoals misselijkheid, verlies van eetlust, diarree of obstipatie. Daarnaast had 17% van de patiënten  behoefte aan voedingszorg, en kreeg slechts 14% voedingszorg. Patiënten met klinische relevante klachten werden vaker door een diëtist gezien dan patiënten zonder klinisch relevante klachten (19% vs. 4%).

De regressieanalyses lieten zien dat het hebben van klinisch relevante klachten (β (95% CI): -13,0 (-15,6; -10,4)), het ontvangen van voedingszorg (β (95% CI): -5.1 (-8.5; -1,7)), én behoefte hebben aan voedingszorg (β (95% CI): -8,7 (-11,9; -5,5)) samenhangen met een lagere kwaliteit van leven.

Conclusies en aanbevelingen

Veel patiënten met gevorderde kanker ervaren klachten door de ziekte en/of behandeling, terwijl slechts weinig patiënten voedingszorg ontvangen. Deze klachten, behoefte aan voedingszorg en het krijgen van voedingszorg hangen allen samen met een lagere kwaliteit van leven. Dit laatste komt waarschijnlijk doordat mensen met een lage kwaliteit van leven en veel klachten vaker hulp krijgen dan mensen met wie het relatief goed gaat. 

Meer onderzoek naar de relatie tussen voedingszorg, gastro-intestinale problemen, en kwaliteit van leven is nodig om de voedingszorg voor mensen in de palliatieve fase te optimaliseren.

Relevantie voor praktijk

• Wees bewust dat veel patiënten met gevorderde kanker voedingsgerelateerde problemen hebben.
• Heb structureel aandacht voor deze voedingsgerelateerde problemen bij gevorderde kanker, want dit hangt samen met een slechtere kwaliteit van leven. Hiervoor kun je o.a. de Lastmeter gebruiken.
• Voedingszorg is integraal onderdeel van palliatieve zorg.

Over de publicatie

Paschos S, Lize N, Eussen S, van der Padt-Pruijsten A, van den Beuken-van Everdingen M, van Laarhoven H, den Boer M, de Graeff A, van den Borne B, Ten Have H, Kennis M, Beijer S, Raijmakers NJH, van de Poll-Franse L. Are gastrointestinal problems, nutritional care, and nutritional care needs associated with quality of life in patients with advanced cancer? Results of the observational eQuiPe study. Support Care Cancer. 2023 Feb 27;31(3):189. doi: 10.1007/s00520-023-07646-1. PMID: 36847908.

Meer informatie

• eQuiPe-studie: onderzoek naar de ervaren kwaliteit van leven en zorg van patiënten met gevorderde kanker en hun naasten (iknl.nl)

• Voeding bij kanker, derde geheel herziende druk. Redactie: Herma ten Have (hoofdredacteur), Sandra Beijer, Peggy Delsink, Niki Doornink, Rianne van Lieshout, Jeanne Vogel. Uitgeverij De Tijdstroom, Utrecht 2022.

• Lastmeter

 

Heb je recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd gerelateerd aan palliatieve zorg, en zou je hiervan een Nederlandse samenvatting willen plaatsen op Palliaweb? Neem dan contact op via onderstaande button. Je ontvangt een formulier waarmee je een samenvatting kunt indienen.

Dien een samenvatting in