Proactieve palliatieve zorg voor mensen met een ernstige psychiatrische aandoening

De interventie omvat een implementatieprogramma voor signalering, markering, en proactieve zorgplanning binnen de palliatieve zorg in de ggz voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) en hun naasten. 

Doel

Het doel van deze interventie is het verhogen van bewustwording onder zorgverleners in de ggz met betrekking tot palliatieve zorg voor mensen met EPA. Het biedt handvatten en structuur, waardoor zorgverleners in staat zijn om te identificeren wie mogelijk palliatieve zorg nodig heeft en deze zorg af te stemmen op de waarden, wensen, en behoeften van de patiënt en diens naasten.  

Het combineert een trainingsmodule en een toolkit om zorgverleners te ondersteunen bij het bieden van hoogwaardige palliatieve zorg aan deze specifieke doelgroep: 

• Trainingsmodule: Een gestructureerd trainingsprogramma dat zorgverleners voorziet van de nodige kennis en vaardigheden om palliatieve zorg te verlenen aan deze specifieke doelgroep. Er wordt geoefend met de Toolkit tijdens deze training. 
• Toolkit: De toolkit is bedoeld voor zorgverleners opgebouwd uit vijf stappen (zie schema 1). Iedere stap heeft een eigen instructieblad. Bij elke stap gaan we uit van de kenmerken en basisprincipes van palliatieve zorg zoals Surprise Question , het gebruik van het Utrecht Symptoom Dagboek en het Wensenboekje, evenals proactieve zorgplanning met Palliatief redeneren.
• Implementatiehandreiking: Behorende bij de Toolkit ‘Proactieve palliatieve zorg in de ggz’ richt zich op beslissingsbevoegden op bestuurlijk en/of managementniveau, leidinggevenden, trainers en ggz-hulpverleners. Bij de implementatie van de Toolkit is een speciale rol weggelegd voor de zogenaamde ‘kartrekkers’. Dit zijn de personen die een spilfunctie vervullen bij het implementatieproces en de borging van de Toolkit. Zorgverleners hebben de actieve rol om de trainingen en materialen uit de toolkit te integreren in hun dagelijkse praktijk. Ze worden aangemoedigd om de opgedane kennis en vaardigheden toe te passen bij het bieden van palliatieve zorg aan mensen met EPA en hun naasten. 

In de implementatiehandreiking (format PZNL) kun je zien hoe je de interventie implementeert in de eigen organisatie. 

Schema 1. Stappen uit de toolkit 

Wat levert het project op? 

Door de interventie in de regio te implementeren kan het de volgende resultaten opleveren: 

• Verhoging van de competenties bij zorgverleners 
• Bewustwording van signalering en markering in de palliatieve fase bij zorgverleners 
• Op gestructureerde wijze palliatieve zorg integreren in de dagelijkse zorg en behandeling 
• Verbetering van de kwaliteit van palliatieve zorg voor mensen met EPA 

Wie is betrokken? 

De interventie is geschikt voor alle hulpverleners werkzaam in de GGZ en palliatieve zorg verlenen aan mensen met EPA en hun naasten. In dit project is nauw samengewerkt met vertegenwoordigers van cliënten, naasten en experts uit de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en palliatieve zorg.  

Wat zijn randvoorwaarden voor implementatie? 

Wanneer je binnen je eigen instelling verschillende onderdelen wilt implementeren zijn de volgende randvoorwaarden van belang: 

• Het is van belang dat het management van de organisatie(eenheid) er expliciet voor kiest om goede palliatieve zorg op te nemen in het bestaande zorg- en behandelaanbod, waarbij gebruik van de Toolkit een passend middel is om hier ondersteuning aan te bieden.  
• De organisatie(eenheid) is op de hoogte van de aandachtspunten benoemd in de implementatiehandleiding om deze implementatie succesvol te laten verlopen.  
• Wijs een kartrekker of projectambassadeur aan die de implementatie op zich neemt.  

Samen leren en implementeren 

Als je als organisatie gaat starten met dit project voegen we je ook toe aan het Leerwerkplatform. Dit is een platform waar onderling ervaringen en best practices worden gedeeld. Meer informatie over het leerwerkplatform vind je in de implementatiehandreiking. 

Meer informatie 

De interventie komt voort uit het afgeronde ZonMw project ‘Proactieve palliatieve zorg voor mensen met EPA‘. De resultaten van deze evaluatie zijn gedocumenteerd in een peer-reviewed wetenschappelijke publicatie.  

Het is mogelijk om gebruik te maken van NPPZII ondersteuning. Ga voor meer informatie naar de procedure op Palliaweb.