Persoonlijke balans
Zorgverleners ervaren het verlenen van palliatieve zorg vaak als voldoening gevend. Omdat zij met deze zorg kunnen bijdragen aan een belangrijke fase in iemands leven. Tegelijkertijd kan het ook zwaar zijn. Zo vinden regelmatig emotionele gebeurtenissen plaats, zoals het overlijden van een patiënt of emoties van naasten van de patiënt. Om als zorgverlener goede palliatieve zorg te kunnen blijven leveren, is het belangrijk om op de juiste manier om te gaan met deze persoonlijke impact. We spreken dan over evenwichtige zorgverleners met een goede persoonlijke balans. Persoonlijke balans is één van de acht essenties van het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland.
Wat is persoonlijke balans?
Wanneer je als zorgverlener persoonlijk in balans bent, betekent dit dat je je bewust bent van de emotionele impact die het verlenen van palliatieve zorg op jou kan hebben en dat je hiermee adequaat kunt omgaan. Je bent dan in staat om te reflecteren op jouw eigen houding en handelen. Je draagt dan zorg voor jezelf en collega's.
Verschillende oorzaken kunnen van invloed zijn op hoe je als zorgverlener de emotionele impact ervaart, zoals:
- de situatie; bijvoorbeeld als de patiënt voor jouw gevoel geen ‘goed’ sterfbed heeft of als er veel patiënten in een korte tijd overlijden.
- de interactie met de patiënt of diens naasten; bijvoorbeeld als hun wensen haaks staan op jouw overtuigingen.
- persoonlijke factoren; zoals hoe je zelf tegenover de dood staat, maar ook je kennis en ervaring.
- als een situatie met een patiënt raakt aan een persoonlijke ervaring.
Waarom is persoonlijke balans belangrijk?
Als je in de palliatieve zorg werkt kan dit emotionele impact hebben op je leven. Uit onderzoek blijkt dat zorgverleners die regelmatig worden geconfronteerd met de emotionele zwaarte van palliatieve zorg, een verhoogd risico lopen op werkgerelateerde stress en burn-out. Deze emotionele belasting kan de persoonlijke balans verstoren en uiteindelijk de kwaliteit van de zorgverlening beïnvloeden. Daarom is het belangrijk op tijd op te merken wanneer een situatie jou raakt en jou uit balans brengt.
Wil je als zorgverlener of vrijwilliger goede zorg blijven bieden? Ben je dan bewust van de emotionele impact dat het bieden van palliatieve zorg kan hebben. Want
bewustwording is essentieel om tijdig signalen van stress of overbelasting te herkennen en passende maatregelen te nemen. Zoals het zoeken van ondersteuning binnen het team of de organisatie. Het behouden van een gezonde persoonlijke balans helpt zorgverleners om duurzaam en met compassie hun werk te blijven doen, wat zowel henzelf als de patiënten ten goede komt.
Emotionele impact van palliatieve zorg
In haar proefschrift Care about care for healthcare professionals providing palliative care besteedt dr. Floor Dijxhoorn aandacht aan de emotionele impact van het verlenen van palliatieve zorg. Lees de Nederlandse samenvatting.
Hoe ga ik om met de emotionele impact op mezelf of op collega’s?
Door te reflecteren op je eigen houding en handelen, en oog te hebben voor persoonlijke balans, kunnen zorgverleners zich bewust worden van de emotionele impact die het leveren van palliatieve zorg kan hebben. Draag daarin zorg voor jezelf en voor collega's.
PalliaPodcast 'Goed voor jezelf zorgen'
Ontdek via PalliaPodcast de podcast 'Goed voor jezelf zorgen’ en luister naar ervaringen van collega's over het onderwerp persoonlijke balans.
Ga zelf aan de slag met persoonlijke balans!
- Laat je werk in je vrije bewust los. Ga bewegen zoals wandelen, hardlopen, tuinieren of besteed tijd aan andere hobby’s die afleiden.
- Neem deel aan de gratis Online meditaties voor zorgprofessionals. Deze worden dagelijks gratis aangeboden door de Internationale Compassie Community for People Who Care, speciaal bedoeld voor mensen in de zorg. Mensen die regelmatig mediteren ervaren meer mentaal-emotionele balans en mildheid naar zichzelf en naar anderen. Dit draagt bij aan veerkracht. (bron: BFC Compassionate Care & Mindful Medicine, 2024).
- Praat met collega’s. Bespreek de situaties die je emotioneel raken.
- Word buddy’s met een collega m.b.v. het Buddysysteem. Deze factsheet over het buddysysteem beschrijft de methode waarin twee collega’s delen in de verantwoordelijkheid voor elkaars veiligheid en welzijn. (bron: NIOSH).
- Initieer of neem deel aan intervisiegesprekken waarin persoonlijke balans aan bod komt. Of maak gebruik van het instrument CURA in een teamoverleg. CURA is een instrument dat ondersteuning biedt bij lastige situaties waar morele vragen of twijfel uit voortkomen (bron: Amsterdam UMC).
- Bespreek je ervaringen in het vinden van persoonlijke balans met je collega’s en leer van elkaar.
Ga als organisatie aan de slag met persoonlijke balans!
- Erken en ondersteun actief de emotionele impact van palliatieve zorg op jouw medewerkers.
- Creëer een veilige werkomgeving waarin zorgverleners vrijuit kunnen praten over hun ervaringen en stress.
- Faciliteer teamgesprekken na impactvolle gebeurtenissen en implementeer gestructureerde interventies zoals het ABC-model (Aandacht, Begeleiding, Crisisinterventie).
- Bevorder bewustwording over de emotionele belasting van palliatieve zorg, zodat zorgverleners beter kunnen omgaan met de uitdagingen van hun werk.
- Gebruik de do's en don’ts voor teamleiders en hoofden in (groeps)opvang bij mentale steun van de Tipsheet organisatorisch hoofden/teamleiders: (groeps)opvang mentale steun (bron: Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis, 2020).
- Door deze maatregelen te nemen, zorg je als organisatie voor het welzijn van je medewerkers en verbeter je tegelijkertijd de kwaliteit van zorg.