Column: Help the messenger

Hoe veerkrachtig en empathisch sommige mensen kunnen zijn, zelfs in de laatste levensfase, blijkt vandaag eens te meer. Tussen vier slecht-nieuws-gesprekken in (is dat menselijk voor een zorgverlener?) komt het verzoek om een patiënt te vertellen dat zijn vrouw vanochtend zeer onverwacht is overleden.

Opnieuw wordt bevestigd hoe snel kan iemands leven veranderen. Van stoere zeebonk naar volledig zorgafhankelijk schaduw daarvan, inclusief spraak- en cognitieve problemen ten gevolge van een beroerte. Om dan vervolgens vier weken daarna je vrouw onverwacht te moeten verliezen..

Heftige gespreksdag

Wat te doen? Onze arts zit in een ander gesprek en familie heeft veel vertrouwen in mij. Zij zijn zelf onderweg en voelen zich niet in staat de boodschap te brengen. Gezien de spraakproblematiek van en ook goed contact met patiënt, roep ik mijn collega logopedist erbij. Samen voeren we het gesprek, dat (uiteraard) zeer heftig verloopt. Nadat familie is gearriveerd en meneer schreeuwend met hen meegaat, blijven collega en ik achter. Stil, dan pratend en met tranen in onze ogen. Om het lijden van deze man, om de triestheid van de situatie, omdat het een heftige gespreksdag is. Omdat we ‘ook maar gewoon mens zijn’.

Een blik op de klok leert dat het de volgende familie al in de wachtkamer zal zitten. En hoewel ik vind dat het maar moet gaan, spreekt mijn gezicht blijkbaar anders. Want als ik de deur open, zegt de volgende patiënte (zij moet de schreeuwde man en familie met roodomrande ogen hebben gezien): 'gaan jullie maar even voor jezelf zorgen meissies. Ik zal niet weglopen maar hier blijven want dat gingen jullie me waarschijnlijk ook vertellen'. Enigszins verbouwereerd kijk ik mevrouw en familie aan. Zij knikken instemmend en stellen voor morgenochtend terug te komen als dat voor mij goed is.

Wind door onze hoofden

Dankbaar voor dit bijzondere moment grijpen mijn collega en ik de gelegenheid aan. Even de wind door onze hoofden laten gaan; straks volgen er nog twee gesprekken. En hoewel de rode draad door mijn opleiding afstand en nabijheid was, ben ik blij dat ik na al die jaren ook geraakt blijf als mens. Dat slecht-nieuws-gesprekken niet op de automatische piloot gaan. Hoe professioneel ik ook omga met die afstand en nabijheid. Met als dankbare toevoeging, dat zorg voor de zorgenden soms uit zeer onverwachte hoek komt.

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie september 2019. Alle e-pal-artikelen staan hier.