Carbamazepine bij therapieresistent centraal braken

Samenvatting

De auteurs, verbonden aan de universiteiten van respectievelijk Graz en München, beschrijven de casus van een 39-jarige vrouw met een gemetastaseerd mammacarcinoom. Zij presenteerde zich met misselijkheid en braken, hoofdpijn, fotofobie en een pijnlijke stijve nek. Middels een MRI-scan van het brein en een lumbaalpunctie werd de diagnose meningitis carcinomatosa gesteld. Intrathecale chemotherapie werd gestart als palliatieve behandeling. De pijn was goed onder controle te krijgen met reguliere pijnbehandeling maar patiënte hield peracute aanvallen van misselijkheid en braken die geïnduceerd werden door visuele prikkels en beweging. Zij bracht de tijd door in bed, zo stil mogelijk liggend met de ogen gesloten. Metoclopramine, 5-HT3-receptor-antagonisten, dexamethason en levopromazine hadden geen enkel effect. Wegens verdenking op een 'paroxysmaal syndroom' werd een proefbehandeling met carbamazepine gestart. Na de eerste dosis van 100 mg stopten de misselijkheid en het braken onmiddellijk. De volgende dag werd de behandeling onderbroken, waarop de klachten terugkwamen. Een EEG toonde intermitterende paroxysmale excitaties. Vervolgens werd de medicatie herstart in een dosering van 400 mg per dag. Patiënte kwam uit bed en kon zonder misselijkheid eten. Drie weken later overleed de vrouw, zonder verder recidief van de klachten.
De auteurs leggen uit dat 'paroxysmale syndromen' bekende verschijnselen zijn in de neurologie, onder andere bij multiple sclerose. De aanvallen treden peracuut op en zijn zeer heftig. Meestal worden ze uitgelokt door externe stimuli zoals bewegingen of aanraking. De meest voorkomende klachten zijn pijn en duizeligheid. Trigeminus neuralgie is het bekendste voorbeeld. In de literatuur vonden de auteurs slechts enkele voorbeelden terug van misselijkheid en braken als paroxysmale symptomen, bij voorbeeld bij temporale epilepsie. Voor zover zij weten is dit de eerste in de literatuur vermelde casus van een paroxysmaal syndroom bij een patiënt met meningitis carcinomatosa.

Commentaar

Een prachtig voorbeeld hoe waardevol een n=1 beschrijving kan zijn.
Ik kreeg associaties met de behandeling van therapieresistente migraine met anti-epileptica zoals valproïnezuur en lamotrigine.

Over de publicatie

Strohscheer, I., Borassio, G.D., (2006). Case Report: Carbamazepine-responsive paroxysmal nausea and vomiting in a patient with meningeal carcinomatosis. Palliative Medicine 2006; 20:549-50.

Deze bijdrage is onderdeel van e-pal - editie december 2017. Alle e-pal-artikelen staan hier.