Beslissingen rond het levenseinde vanuit verschillende perspectieven

In het kader van de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg organiseert het netwerk sinds 2013 een symposium rond een actueel thema in de palliatieve zorg. 

Op donderdag 18 oktober 2018 vond ons symposium plaats met als thema: ‘Beslissingen rond het levenseinde vanuit verschillende perspectieven’ , een boeiend en divers onderwerp dat in het middelpunt van de belangstelling staat. Meer dan 120 professionals, vrijwilligers, stagiaires en persoonlijk geïnteresseerden bezochten het symposium dat dit jaar op locatie De Fruitvis werd gehouden.

Voor het eerst dit jaar is er een middag- en een avondprogramma verzorgd. Het middagprogramma voor professionals en vrijwilligers die werkzaam zijn in de palliatieve zorg of die te maken hebben met palliatieve zorg. Het avondprogramma is toegespitst op de doelgroep artsen en leden van het CPT.

Het middagprogramma zag er als volgt uit:

Ontwikkelingen in het afgelopen jaar

Leonie de Bont, huisarts in Rotterdam Ommoord en voorzitter van het NPZR&o heet alle aanwezigen van harte welkom en opent het middaggedeelte. In haar inleiding vertelt Leonie over de ontwikkelingen in het afgelopen jaar:

  • Het in oktober 2017 gepubliceerde Kwaliteitskader Palliatieve Zorg. Vertrekpunt van het Kwaliteitskader zijn de wensen van de patiënt en naasten. Op basis daarrvan zijn uitgangspunten en normen benoemd die passen bij goede palliatieve zorg. Naast deskundigheid  en continuïteit van zorg, worden met name vroegtijdige markering, besluitvorming en pro actieve zorgplanning genoemd als essentiële elementen.
  • De oprichting in april 2018 van de coöperatie Palliatieve Zorg Nederland (PZNL). Het doel van de PZNL is organisaties in de palliatieve zorg te verbinden, samenwerking binnen de palliatieve zorg te bevorderen, zorgdomeinen beter op elkaar te laten aansluiten en de kwaliteit van de palliatieve zorg te verbeteren. Zowel in onze regio als landelijk is er sprake van een enorme versnippering van zorg. Met de komst van PZNL wordt gewerkt aan meer samenhang binnen de palliatieve zorg.
  • Een belangrijk onderdeel van het NPZR&o zijn de PaTz bijeenkomsten. Op dit moment zijn er in de regio Rotterdam PaTz 22 groepen actief. Om de PaTz-groepen te faciliteren heeft het Netwerk Palliatieve Zorg Rotterdam & omstreken het zorgregister doorontwikkeld tot de PaTz Portal, die beschikbaar is voor alle deelnemers aan de PaTz-groepen. In samen werking met IKNL  wordt de portal stapsgewijs in gebruikt genomen door PaTz groepen in heel Nederland; op dit moment maken 90 PaTz-groepen gebruik van de portal.
  • Verder wordt hard gewerkt aan het betrekken ven geestelijke verzorgers bij de PaTz bijeenkomsten. Op dit moment zijn er 6 geestelijk verzorgers betrokken bij een PaTz-groep en we streven ernaar om bij elke PaTz groep in de regio een GV-er te laten aansluiten.
  • Tijdens de begrotingsbesprekingen in de Tweede kamer op 15 en 16 oktober is de subsidieregeling geestelijke verzorging in de 1e lijn besproken. De subsidieregeling geestelijke verzorging zal structureel via de Netwerken Palliatieve Zorg lopen.

Klik hier voor de presentatie van Leonie de Bont.

Onderzoek in Vogelvlucht

Zes onderzoekers gaven in het kort een toelichting op hun onderzoek. Dit was een unieke gelegenheid de verbinding te maken tussen onderzoek en praktijk. Immers geen onderzoek zonder de praktijk en geen praktijk zonder onderzoek.

  1. Catherine Owusuaa, Markeren: voldoet de surprise question nog?
  2. Rik Stoevelaar, Deactiveren van ICDs in de laatste levensfase
  3. Jet van Esch, Voorkomen van reutelen in de stervensfase
  4. Kim van der Weegen, Rituelen en spirituele zorg
  5. Marijanne Engel, Transmurale samenwerking in de palliatieve zorg
  6. Manon Heijltjes, Palliatieve sedatie, hoe nu verder?

Klik hier voor de compilatie van de presentaties Onderzoek in Vogelvlucht.

Voordracht Professor dr. Agnes van der Heide

Medische beslissingen rond het levenseinde vormen een belangrijk maar ook ingewikkeld onderdeel van goede zorg in de laatste levensfase. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om beslissingen om een patiënt niet meer in het ziekenhuis op te nemen, af te zien van een mogelijk levensverlengende behandeling, of om kunstmatige beademing te stoppen. Ook kan sprake zijn van intensieve vormen van symptoomverlichting, zoals palliatieve sedatie. Nederland is een van de weinige landen in de wereld waar ook euthanasie of hulp bij zelfdoding mogelijk zijn. In Nederland is er ook de unieke situatie dat ontwikkelingen in de praktijk en regelgeving rond beslissingen rond het levenseinde uitgebreid bestudeerd zijn in wetenschappelijk onderzoek.

In de voordracht van Agnes van der Heide vertelde zij over de historische ontwikkeling en andere beslissingen rond het levenseinde in Nederland waarbij ook de huidige praktijk van euthanasie aan de orde kwam.

Klik hier voor de presentatie van Agnes van der Heide

Vervolgens gingen de deelnemers naar de workshops. Klik op de titel van de workshop voor meer informatie en het downloaden van de presentaties.

Infomarkt:

De bezoekers konden in de pauze naar de informatietafels waar de onderzoekers aanvullende vragen konden beantwoorden over hun onderzoek.

Traditiegetrouw verschijnt ieder jaar rondom de Dag van de Palliatieve Zorg een nieuwe uitgave van de PAL voor u. Bezoekers van het symposium konden deze meenemen. 
 

Het avondprogramma

Contact