Hoe traumatische ervaringen uit het verleden van invloed zijn op het stervensproces

Sandra Post van der Burg, long- en oncologieverpleegkundige en ketencoördinator bij het NPZR&o, volgde de training 'Sterven met de oorlog' van ARQ. Als zorgverlener in Rotterdam en omstreken maakt zij regelmatig mee hoe traumatische ervaringen uit het verleden van invloed zijn op het stervensproces.

‘Wat moet ik over u weten om u zo goed mogelijk te kunnen helpen?’, dat is de vraag die Sandra Post van der Burg vaak stelt aan haar patiënten in de laatste levensfase die aan haar zijn toevertrouwd. Sandra is long- en oncologieverpleegkundige en volgde de training ‘Sterven met de oorlog’ van ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld. De training had tot doel zorgverleners te informeren over hoe traumatische ervaringen in het verleden een rol kunnen spelen in het stervensproces. Angsten kunnen ineens opkomen. Dat moet je als zorgverlener herkennen en er mee om weten te gaan.

Sandra: ‘Zo was er iemand die tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen arbeid moest verrichten in Duitsland. Later ging hij als dienstplichtig militair naar Nederlands-Indië, tijdens de onafhankelijkheidsoorlog. Over al deze gebeurtenissen had hij altijd gezwegen. En naar het einde van leven komen ineens de verhalen los. Hoe reageer je dan als zorgverlener op al die gruwelijke ervaringen?’ De werkomgeving van Rotterdam brengt ook andere uitdagingen met zich mee: ‘Er wonen hier mensen met een diverse culturele achtergrond en velen hebben een oorlog ervaren en zijn naar Nederland gevlucht. Daar moet je als zorgverlener alert op zijn, dus niet alleen de Tweede Wereldoorlog maar ook actuele oorlogen zijn hier realiteit. Het trauma kan zich bijvoorbeeld uiten in angst bij lichamelijke verzorging, omdat er sprake was van mishandeling, marteling of misbruik. Je moet begrijpen waar die angst vandaan komt. Deze training gaf mij weer nieuwe inzichten in hoe trauma’s zich kunnen uiten.’

Meer infornatie

• over de training Sterven met de oorlog op de website van ARQ.
• Lees ook een interview met Josée Netten op Psychotraumanet
• website met tools en tips voor hulpverleners m.b.t. de ondersteuning en verzorging van mensen met oorlogstrauma.